O‘ZBEK TILIDAGI KICHRAYTIRISH-ERKALASH AFFIKSLARI XUSUSIDA
Keywords:
o‘zbek tili, diminuativlik, qo‘shimchalar, -cha, -jon, -kay/-koy, aglutinatsiya, so‘z yasalishi, kichraytirish-va-lasihlovchi shakllar, semantik ko‘pfunksionallikAbstract
Ushbu maqolada o‘zbek tilidagi kichraytirish-erkalash affikslarining o‘rni, xususan, kichraytirish-erkalash shakllarini shakllantirishdagi roli ko‘rib chiqiladi. Ayniqsa, -cha, -jon va -kay/-koy qo‘shimchalariga e’tibor qaratilib, ularning samaradorlik darajasi hamda uslubiy bo‘yoqlari tahlil etiladi. Maqolada o‘zbek tilining aglutinativ xususiyat ekanligi hisobga olingan bo‘lib, diminuativ shakllarning ko‘pfunksionalligi – ya’ni erkalash, hurmat munosabati va predmet yoki hodisaning kichik o‘lchamini ifodalanishi, namoyon etilishi ko‘rsatib berilgan. Misollar bilan mustahkamlangan so‘z yasash jarayoni tahlili natijasida o‘zbek tilining moslashuvchan so‘z yasash tizimi va uning samarali muloqotdagi ahamiyati alohida ta’kidlangan.
References
1. Mo‘minov I. I. O‘zbek tilining agglyutinativ morfologiyasi. – Toshkent: Fan, 2015.
2. Nazarov O. B. Turkiy tillar tarixi: qiyosiy tahlil. – Toshkent: O‘zbekiston Milliy, 2017.
3. Rahmatullaev Sh. R. O‘zbek tilining so‘z yasalishi va frazeologiyasi. – Toshkent: Oliy Nashr, 2018 yil.
4. Кунитский А. Диминутивные формы в тюркских языках: типологическое описание // Тюркология XXI века. – 2019. – № 2. – С. 44–53.
5. Kadirov U. Morphological features of the Uzbek language: diminutive suffixes // Journal of Turkic Linguistics. – 2020. – Vol. 8, № 3. – P. 89–101.
